شب یلدا

شب یلدا

 در تقویم ما ایرانیان، جشن های بسیاری دیده می شود که یکی از مهم ترین آن‌ها شب یلدا است؛ در واقع چندین هزار سال است که ایرانیان آخرین شب پاییز را که یلدا نام دارد و بلندترین و تاریک ترین شب سال لقب گرفته است تا سپیده دم و زایش اولین اشعه های آفتاب، بیدار می ‌مانند و در کنار اعضای خانواده و فامیل و دوستان خود به بزم و شادی می گذرانند تا بر اندوه غیبت خورشید چیره شوند و سپیده صبح و زایش نور را به انتظار بنشینند و یک بار دیگر بر این باور خود صحه بگذارند که پایان شب سیه، سپید است.

 

از گذشته های دور، ایرانیان شب یلدا یا شب چله را تا سپیده صبح در گرد آتش، به جشن و پایکوبی می گذراندند و با میوه هایی هم چون انار، خرمالو، هندوانه، به و سیب از میهمانان خود پذیرایی می کردند. جشن چله یا جشن یلدا، امروزه هم، با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و فامیل برگزار می شود. آیین این شب، تناول انواع آجیل مخصوص، انار، هندوانه و شیرینی و میوه های متنوع است که همه جنبه‌ نمادین دارند و نشان فراوانی، برکت، تندرستی و شادکامی هستند. در این شب تفأل به دیوان حافظ شیرازی مرسوم است و  بزرگان جمع با داستان سرایی و متل‌گویی، کوچک ‌تر‌ها را بر سر ذوق می ‌آورند و با حکایت هایی از گذشتگان آشنا می کنند. به باور ایرانیان باستان، یلدا شبی است که تا سپیده صبح باید در پرتو نور و آتش بگذرد تا اهریمن فرصت دژخویی و تباهی نیابد. 

تاریخچه شب یلدا 

یلدا از واژه‌ ای سُریانی به معنای تولد و زایش برگرفته شده است. در باور ایرانیان باستان، تاریکی سمبل اهریمن است و از آن جایی که در طولانی ‌ترین شب سال، تاریکی اهریمنی دیر می ‌پاید، این شب در نظر ایرانیان منحوس و بدقدم بوده و چون فرا می‌ رسید، آتش روشن می کردند تا تاریکی و ارواح اهریمنی و شیطانی بگریزند و نابود شوند. هم چنین مردم گرد هم جمع می شدند و تمام شب را با نوشیدن و خوردن می گذراندند و به شادی و پایکوبی و گفتگو می پرداختند. ایرانیان باستان با این اعتقاد که سپیده دم شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها طولانی تر می ‌شوند و تابش نور ایزدی جهان را فرا می گیرد، آخرین شب پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید نامیدند و از آن زمان تاکنون، برای آن جشن بزرگی بر پا می شود و به همین دلیل، در آیین زرتشتی، به دهمین ماه سال، دی، به معنای دادار و آفریننده می‌ گفتند که در واقع، ماه تولد خورشید بود. ابوریحان بیرونی جشن یلدا را میلاد اکبر می نامد که منظور از آن میلاد خورشید است.

 روز بعد از شب یلدا

روز پس از شب یلدا یا همان نخستین روز دی ماه را خور روز یا روز خورشید و دی‌ گان می نامیدند و از آن جایی که این روز تعطیل عمومی بود، به استراحت می پرداختند. در ایران باستان، خور روز، روز برابری انسان‌ ها بود؛ در این روز، همه، از پادشاه گرفته تا مردم کوچه و بازار، لباس ساده می ‌پوشیدند تا یکسان به نظر بیایند و هیچکس حق دستور دادن و امر کردن به دیگری را نداشت و همه کارها داوطلبانه انجام می شد نه تحت امر و دستور از بالا. هم چنین، در این روز جنگیدن و خونریزی حتی کشتن گوسفند و مرغ ممنوع بود؛ این موضوع را نیروهای در حال جنگ با ایرانیان هم می‌ دانستند و در میادین جنگ، خونریزی به طور موقت متوقف می ‌شد و در اغلب مواقع همین قطع موقت جنگ به صلح طولانی تبدیل می شد. علت این که ایرانیان باستان در روز تولد دی ماه دست از کار می کشیدند و استراحت می کردند این بوده است که آن ها نمی ‌خواستند احیاناً مرتکب گناه یا رذالتی شوند زیرا آیین مهر، در روز تولد خورشید ارتکاب هر عمل بدی حتی کوچک را گناهی بسیار بزرگ بر می ‌شمرد. هم چنین ایرانیان باستان، درخت سرو را مظهر قدرت در برابر تاریکی و سرما می دانستند و در خور روز در برابر آن می ‌ایستادند و عهد می بستند که تا سال بعد یک درخت سرو دیگر بکارند. ایرانیان در شب یلدا باقی مانده میوه ‌‌هایی را که در طول سال انبار کرده بودند به همراه خشکبار و تنقلات می‌ خوردند و گرد هیزم افروخته می‌ نشستند تا سپیده دم، بشارت روشنایی دهد زیرا به زعم و باور آن ها، در این شب، تاریکی و سیاهی در اوج خود است.

رسم و رسوم شب یلدا

اغلب رسم و رسومات و آیین‌ های شب چله،  میراثی از فرهنگ چند هزار ساله ایرانیان است، ولی تفأل به حافظ در شب یلدا در سده‌ های اخیر به دیگر رسوم شب یلدا افزوده شده است. شاهنامه خوانی و قصه گویی بزرگترهای خانواده و فامیل بر دور خوان یلدا هم از دیگر آیین‌های ایرانیان در این شب است که خاطرات شیرینی برای کودکان رقم می‌زند. از این رو یکی از رسوم یلدا داستان سرایی و شعر خوانی است؛ پس عجیب نیست اگر بگوییم که «کتاب» می‌تواند هدیه یلدایی مناسبی باشد. مهم نیست که کتابی که به عنوان گیفت شب یلدا تهیه می کنید، یک حافظ جیبی کوچک باشد یا این که یک کتاب شعر یا داستان نفیس، این که موضوع آن با سلیقه و علاقه شخص هدیه گیرنده تناسب داشته باشد، می تواند جزو هدایای شب یلدا  مناسب تلقی شود. تهیه هدیه شب یلدا بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها تلاش ‌می‌کنند که برای کارمندان و یا مشتریان خود پک یلدایی تهیه کنند تا با این کار در ذهن و خاطر آن‌ها ماندگار شوند و به آن‌ها خاطر نشان کنند که برایشان ارزش قائل هستند. در بین محصولات شرکت ایوک اقلامی وجود دارد که هر کسی می‌تواند در خانه یا محل کار خود به آن‌ها نیاز داشته باشد؛ از این رو می‌تواند هدیه مناسبی برای شب یلدا باشد. از این محصولات می‌توان به دریل‌های شارژی، دستکش‌های ایمنی ، کیف ابزار، جعبه ابزار و کیت فرز مینیاتوری اشاره کرد

یلدا طولانی ‌ترین و تاریک ترین شب سال است و نشانه‌ شبی اهریمنی و شوم و ناخوشایند است که با طلوع صبح روز اول دی ماه و بر آمدن آفتاب شکست می خورد و نیکی بر آن چیره می شود. نکته زیبا و به یادماندنی در خصوص طولانی ترین شب سال در این است که همه اقوام ایرانی اعم از فارس، ترک، کرد، لر، بلوچ و عرب آن را جشن می گیرند و در این شب دور هم می نشینند و آن را به شادی، مهرورزی، دوستی و صداقت می گذرانند. شرکت ایوک هم در این شب بلند برای شما همراهان همیشگی ایوک طولانی‌ترین لبخند‌‎ها و ماندگارترین لحظات را آرزو می‌کند.

این مطلب را با دوستانتان به اشتراک بگذارید

اشتراک گذاری در لینکدین
ارسال از طریق تلگرام
ارسال از طریق واتساپ
ارسال با ایمیل
منوی دسته بندی خود را در مسیر: "سربرگ ساز > چیدما موبایل > عنصر منوی موبایل > نمایش و مخفی کردن > انتخاب منو " تنظیم کنید
سبد خرید
برای دیدن نوشته هایی که دنبال آن هستید تایپ کنید.